Prehistorische workflows - Deel 1
19 augustus 2021
Ik draai al even mee in de grafische wereld, maar beschouw mezelf wel nog altijd als een jonkie, vergeleken met sommige oude rotten. Om die reden verbaast het me nog altijd dat bepaalde verouderde workflow-ideeën niet willen uitsterven. Ideeën die soms hun vervaldatum al hadden overschreden toen ik professioneel aan de slag ging.
Dit is deel 1, in de toekomst zullen er zeker nog andere workflow-tips de revue passeren.
Afbeeldingen converteren naar CMYK
Je afbeeldingen voor drukwerk omzetten naar CMYK, dat is verplicht. Dit is de eerste en grootste misvatting die ik wil bespreken. Ik heb dit idee al op verschillende werkvloeren zien verder leven. Nochtans is dit sinds de introductie van PDF/X-1a in 2001 niet meer nodig. Daarbovenop is RGB nu ook toegelaten in PDF’s voor druk sinds de nieuwe PDF-normen voor drukwerk die de GWG heeft aangeraden in 2015.
Laten we beginnen bij het begin. Vroeger was het inderdaad gangbare praktijk om je afbeeldingen één per één om te zetten naar CMYK, of je kan dat uiteraard ook in batch via een Photoshop Action. Dat was de periode voor 2001. Dat was ook de tijd dat je een InDesign-pakket verstuurde naar de drukker en dat elke drukker zowat z’n eigen drukspecificaties had, met alle soorten productieproblemen als gevolg, beeld ik me in.
Sindsdien is er eigenlijk maar weinig reden om dit toch nog te doen, omdat de omzetting kan gedaan worden bij het schrijven van de PDF. De PDF/X1-standaard laat namelijk geen RGB toe. Je originele beelden blijven onaangeraakt, enkel de PDF is omgezet. De manier waarop kleuren worden omgezet is ook net dezelfde als mocht je dit in Photoshop doen. Heb je je kleurinstellingen van je apps netjes gesynchroniseerd via Adobe Bridge en gebruik je het juiste profiel voor PDF-export, dan kom je ook niet voor verrassingen te staan.
Wil je je wagen aan de nieuwe normen, dan kan je exporteren naar PDF/X-4. Dan is er helemaal geen kleuromzetting meer. Je stuurt dus weldegelijk je beelden in RGB door. Het idee hier is dat je drukker die kleuren omzet volgens wat die het best vindt, en dat houdt ook de deur open voor nieuwe druktechnieken zoals bijvoorbeeld hexachroom drukken. Is dit toch nog te gewaagd voor je of je hebt geen goede communicatie met de drukker? De PDF/X-1a workflow kan je gerust nog even blijven gebruiken.
Dus laat je originele afbeeldingen netjes in RGB: zo vermijd je onnodige duplicaten en behoud je het groter kleurbereik van RGB in je originele beelden. Photoshop heeft ook meer bewerkingsmogelijkheden op RGB-beelden en het houdt je bestandsgrootte ook veel compacter.
Heb je andere specifieke redenen om je originele beelden naar CMYK om te zetten? Dat kan goed zijn, maar is het enkel bedoeld als voorbereiding van de drukopdracht, bespaar jezelf het onnodige werk en stap over op de omzetting via PDF-export.
Misschien overschrijven jullie je originele beelden niet en slaan jullie de CMYK-versie op als een apart bestand. Dat is niet ongezien, maar vraag je ook hier af of het de moeite en extra bestandsruimte waard is. Daarbij vergroot elke kopie van een origineel de mogelijkheid op fouten. Zo kan de look en feel van het origineel gewijzigd zijn of je verliest het overzicht over welke versie van de afbeelding nu waar gebruikt wordt.
Wil je meer inzicht in dit onderwerp en drukwerkvoorbereiding, dan kan je terecht in onze opleiding Drukwerk zonder zorgen.
PostScript Type 1-lettertypes gebruiken
Waarschijnlijk heb je deze aankondiging al de revue zien passeren dit jaar, maar Adobe stopt met de ondersteuning van Type 1-lettertypes vanaf januari 2023. Photoshop startte er dit jaar zelfs al mee. Op diverse communities was daar wat verbolgenheid over, maar de beslissing is niet geheel onbegrijpelijk.
Het formaat bestaat sinds 1984, maar sinds 2000 werden die al meteen de kiem in gesmoord door de introductie van OpenType. Deze hebben een veel betere cross-platform ondersteuning aangezien OpenType ontwikkeld is door zowel Microsoft en Adobe. OpenType ondersteunt ook grotere glyph-sets en uitgebreide typografische mogelijkheden. Er is geen enkele lettertype-ontwerper die sindsdien nog overwoog om Type 1 te produceren. Sinds 2005 was het zelfs praktisch onmogelijk om nog lettertypes te vinden in Type 1.
Gebruik je toch nog Type 1, dan zal dit in de toekomst een probleem worden. Je apps van Adobe zullen die niet meer herkennen. Je krijgt nu zelfs al een melding bij het openen van je bestanden. De realiteit is nu eenmaal dat deze lettertypes al 15 tot 20 jaar te lang overleven in je grafisch ecosysteem, ongeacht of je dit bewust of onbewust nog niet hebt aangepakt. Nu zoeken naar een opvolger is zeker geen overbodige luxe.
Adobe is trouwens niet de eerste software-ontwikkelaar die de ondersteuning stopzet. Uit hun eigen communicatie: “Hoewel sommige besturingssystemen het gebruik van Type 1-lettertypen nog steeds ondersteunen, wordt het niet ondersteund in veel omgevingen die cruciaal zijn voor moderne platforms, zoals webbrowsers en mobiele besturingssystemen.“
Zo goed als alle kwalitatieve Type 1 fonts zouden ondertussen ook als OpenType beschikbaar moeten zijn. Diegene ontwikkeld door Adobe vind je in Adobe Fonts, en heb je dure licenties van externe partijen, dan kan het zeker geen kwaad te polsen naar de upgrade-opties. Als laatste is het ook mogelijk je Type 1-bestanden te converteren via gespecialiseerde software, maar houd er rekening mee dat dit niet dezelfde mogelijkheden biedt als een écht OpenType-alternatief.
finaldefdefv2 en andere versie-namen die nergens toe leiden
Zeer typisch binnen de grafische diensten is dit systeem om opmaakbestanden te benoemen. We zien dit voornamelijk, maar niet exclusief, bij InDesign-bestanden. Het idee is hier om regelmatig een nieuwe versie op te slaan van je bestaand project, om indien nodig terug te kunnen vallen op een oudere versie mocht er iets fout lopen of de klant of werkgever zou zich bedenken.
Bijgevolg zien we vaak bestandsnamen met toevoeging _versie1 of _v1, _v2, _3, enzovoort. Hier kan je op z’n minst nog zien wat de laatste versie is… ook al loopt het zelfs hierop soms fout. Meer verwarring zien we dan wanneer het project op z’n einde loopt en de finale versie _final of _def wordt opgeslagen. Alleen blijkt dat vaak niet zo finaal te zijn en verdere revisies worden gemaakt, vandaar de soms creatieve maar verwarrende toevoegingen _finalfinal, _finaldef of meer van dat soorts.
Er zijn hier twee zaken die een probleem veroorzaken. Eerste en vooral is er de compulsieve drang om bij elke stap een nieuwe versie op te slaan. Als tweede kan het tot verwarring leiden omdat je niet ziet welke versie nu eigenlijk de juiste is. Beide problemen zijn eenvoudig op te lossen.
Het principe dat we beter zouden moeten hanteren is dat van ‘the single version of the truth’. Het principe komt uit de business management-hoek, maar is zeker ook toepasbaar ons. Aangezien we samenwerken met andere collega’s of bestanden vaak overdragen naar andere partijen, is het belangrijk om toegang te hebben tot dezelfde gecentraliseerde informatie en bestanden. Twee of meer versies hebben van je database met productinformatie zou bijvoorbeeld een heel slecht idee zijn, want die informatie gaat niet consistent zijn: elke database gaat zijn eigen leven te gaan leiden.
Dit geldt ook voor onze werkbestanden in een grafische workflow. Probeer alles zo gecentraliseerd mogelijk te houden en vermijd ‘multiple versions of the truth’. Dit kan je heel eenvoudig door altijd verder te werken op dezelfde versie, zonder enige toevoeging van welke versie dit is.
Wens je toch manuele backups te maken, gebruik dan Save a Copy en sla op in een apart mapje met de naam Archief of Backups of wat je ook het meest duidelijk lijkt. Of je doet dat in je Finder of Explorer met een snel duplicaat. Hier mag je dan wel de versie-naam toevoegen, maar dan weet je dat dit altijd ‘vorige versie’ betekent. Hetzelfde principe geldt voor output-bestanden. Overschrijf liever je enige echte origineel, en wil je toch eerdere bestanden behouden, archiveer die dan in een mappenstructuur.
Persoonlijk heb ik zelden zo’n manueel gemaakte backup of vorige versie écht nodig gehad. In geval van bestandscorruptie of verloren bestanden is er vaak het backup-systeem van de netwerkschijf of cloud-dienst die ik gebruik. Gaat het om een stap terugzetten in het design-proces, dan verlies ik vaak nog meer werk wanneer ik terugval op een vorig design, want de twintig andere aanpassingen zijn wel nog ok. Ik zal dus eerder in het huidige ontwerp de stap terug zetten.
Suggesties?
Denk je zelf nog aan andere manieren van werken die jou outdated lijken? Laat het me weten via jensie@talent-academy.be en dan komt die misschien aan bod in een volgende blogpost.
Geschreven door Jensie
Desktop Publishing Instructor
Jensie behaalde een Masterdiploma Beeldende Kunsten aan het Sint-Lucasinstituut in Gent en werkte daarna 8 jaar op de grafische dienst van een groothandel/ontwikkelaar van elektronica. Daar lag de focus vooral op de opmaak en datapublishing van catalogi via de plugin EasyCatalog voor InDesign. Sinds de zomer van 2018 versterkt Jensie het Talent Academy team. Sindsdien stelt hij zijn expertise niet enkel als consultant ter beschikking maar deelt hij zijn kennis ook met cursisten in ons Adobe Authorised Training Centre.
In zijn vrije tijd is Jensie graag creatief bezig. Zo stond hij meer dan 10 jaar zijn mannetje als instructeur in het jeugdwerk. Hiernaast houdt hij van tekenen en speelt hij gitaar. Verder kun je Jensie blij maken met goede films, games of graphic novels.