SOS font stress > hoe scoor je een geschikt lettertype?
3 februari 2022
Font ID bij broodtekst: blikvanger of functioneel
Een design met grote tekstlappen? Hear hear, de regel is simpel: selecteer voor broodtekst een degelijke schreefletter (bv. Times New Roman) of een schreefloze (bv. Arial). Deze letters zijn ontworpen om ‘onzichtbaar’ te zijn en inhoud over te brengen. En hoewel een leek ze misschien als saai beschouwt, hebben broodtekst lettertypes verdraaid veel identiteit: vrolijk, dynamisch, serieus of statisch.
Een goede stap is alvast om de usual suspects te boycotten in je ontwerp. Denk aan systeemfonts of vaak gebruikte types als Helvetica 🙊. Een lettertype zonder al te veel esthetische glamour doet het goed bij broodtekst, een miniem eigenzinnig detail moet daarbij absoluut kunnen.
Print vs. scherm fonts
Werd er klassiek ingelepeld: schreefletters voor druk, schreefloze voor het scherm. Wis het ajb. uit je geheugen. Schreefloze letters worden evengoed ontworpen met het oog op druk. ’t Is echt niet toevallig dat ze sinds de opkomst van digitale desktop publishing een populariteitsboost kregen.
Schreefletters daarentegen worden vaak minder mooi weergegeven op scherm. Een schreefletter beoordeel je het best o.b.v. een hoge kwaliteitsafdruk, een laserprint als je de tekens crispy clean wilt. Op het scherm wordt je oordeel letterlijk verstoord, lettertypes worden namelijk uitgelijnd op de pixels van je scherm. ‘Hinting’ zorgt er bij moderne fonts voor dat ze worden vervormd zodat ze uitlijnen op de randen van de pixels van je scherm, maar zonder dat krijg je onscherpe lettervormen. Ajum … SOS hinting?! Zoom in je Adobe apps eens in op een lettertype, zo zie je ze licht veranderen.
Het beste van 2 werelden, dat bestaat ook. Mr. Eaves en Mrs. Eaves al ontmoet? Een schreefloze en schreefletter, complementair aan elkaar.
Hoe groter de font familie, hoe meer fun
Een uitgebreide lettertypefamilie geeft een feestje op je designscherm. Een font dat zich neerzet in Italic en Bold, zou je standaard moeten zijn. Maar bv. Extra Light en Black geven extra gewicht.
Let jij er bovendien op welke talen je gekozen font ondersteunt? Veelal hang je vast in een beperkte tekenset. Ook technische gegevens of wiskundige formules kunnen verwerken, zouden op je verlanglijstje kunnen staan.
Voor een zeer ruime tekenset kom je al gauw terecht bij OpenType lettertypes, waar meer tekens kunnen worden voorzien. Maar ook daar is het niet yipikaye all the way: hoeveel tekens een font bevat, hangt af van hoeveel werk de lettertype ontwerpers erin hebben gestopt.
Wie gebruikt je font?
Kies je een lettertype voor een bepaalde branding, dan moet je dit - net als bv. logo’s en afbeeldingen - ook beschouwen als een asset van het designproces. Bezorg het dus aan de grafisch ontwerpers waarmee je samenwerkt.
Maar wat met niet-grafici of medewerkers van andere afdelingen binnen je organisatie? Vaak werkt voor hen een fallback font beter, kies dan voor een systeemfont.
Nice-to-know > fallback font komt uit de webdesign hoek. Voor gebruik op een website zijn er verschillende mogelijkheden om een specifiek lettertype te embedden in de website, maar webdesigners voorzien ook altijd die fallback wanneer dat lettertype bij de gebruiker niet kan inladen.
De cijfers en letters áchter een font
Heeft je lettertype een licentie voor desktop en web? Zijn er font restricties? En wat kost dit alles?
De prijs van een downloadbaar lettertypebestand wordt meestal berekend o.b.v. een kost per gebruiker. Daarom ontwerpen grote bedrijven vaak een lettertype op maat, zo heb je enkel een eenmalige kost.
Bij webfonts is de prijs vaak afhankelijk van het aantal bezoekers van de website in kwestie. Blijk je nu net een website te ontwerpen met de trafficload van de E40 richting Brussel op een weekdag? Dan kan de prijs al eens oplopen.
Niets mis trouwens met gratis lettertypes. Om latere hoofdzorgen te vermijden, controleer je best vooraf in de licentie of commercieel gebruik toegestaan is en of het mag ingesloten worden bij het schrijven van een PDF. Bovendien helpt het om het kaf van het koren wat te kunnen scheiden. Degelijke gratis lettertypes zijn er in mindere mate. Vaak schorren ze aan de fijnere details zoals het ontbreken van hinting of een degelijke ingebouwde letterspatiëring.
Zelf grote Adobe Fonts fan trouwens, de licenties zijn in je Creative Cloud abonnement inbegrepen en bovendien hoef je maar gewoon te syncen als je een lettertype ontbreekt. Weet wel dat Adobe zelf onderhandelingen treft voor die licenties met de designers of type foundries, dus er is altijd een kans dat ze bepaalde licenties verliezen.
Geschreven door Jensie
Desktop Publishing Instructor
Jensie behaalde een Masterdiploma Beeldende Kunsten aan het Sint-Lucasinstituut in Gent en werkte daarna 8 jaar op de grafische dienst van een groothandel/ontwikkelaar van elektronica. Daar lag de focus vooral op de opmaak en datapublishing van catalogi via de plugin EasyCatalog voor InDesign. Sinds de zomer van 2018 versterkt Jensie het Talent Academy team. Sindsdien stelt hij zijn expertise niet enkel als consultant ter beschikking maar deelt hij zijn kennis ook met cursisten in ons Adobe Authorised Training Centre.
In zijn vrije tijd is Jensie graag creatief bezig. Zo stond hij meer dan 10 jaar zijn mannetje als instructeur in het jeugdwerk. Hiernaast houdt hij van tekenen en speelt hij gitaar. Verder kun je Jensie blij maken met goede films, games of graphic novels.